ZEYTİNDE HALKALI LEKE (Spilocaea oleaginea )

BELİRTİLERİ

İlk belirtiler, ilkbaharda yaprakların üst yüzeylerinde görülen siyahımsı-gri renkte yuvarlak noktalar şeklindeki lekelerdir. Bu noktaların bulunduğu yerde renk açılır, daha sonra bunun çevresinde normal yaprak renginde bir halka oluşur. Bunu dıştan ikinci bir açık renkli halka çevirir. Sonra tekrar koyu renkli bir halka oluşur. Bu görünüm nedeniyle, hastalığa “halkalı leke” adı verilir. Bir yaprakta çapları 8-10 mm olan 2-30 adet leke bulunabilir. Hastalığın epide-mi yaptığı yıllarda lekeli yapraklar mayıs ayından itibaren dökülmeye başlar ve yaprakların tamamı dökülerek ağaçlar çıplaklaşır. Bu durum az meyve tutumuna ve meyvenin erken dökülmesine neden olur.

Hastalık nedeniyle zayıflayan ağaçlarda; sürgün ve ince dallar kuruyabilir. Yapraklar fonksiyonlarını tam yapamadıklarından, az meyve tutumuna ve meyvenin erken dökülmesine neden olur. Hastalık nedeniyle zayıflayan ağaçlarda sürgün ve ince dallar kuruyabilir. Verim % 20-25 oranında azalır ve meyve dallarının % 15-20’si kuruyabilir.apılan araştırmalarda hastalık etmeninin konidilerinin yağmur ile konioforlardan koptuğu ve enfeksiyonların yağmurla meydana geldiğini, hastalığın kısa mesafelerde yalnız hastalıklı ağaçlardan yayıldığı tespit edilmiştir. 

Sulanan, nemli ve ağır topraklarda ve denize yakın zeytinliklerde hastalığa her yıl rastlanılmaktadır. Özellikle ilkbaharı yağışlı ve serin geçen yıllar hastalığın epidemi yapması için uygundur. 

Hastalık zeytin yetiştiriciliği yapılan Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde görülür.KONUKÇULARI 

Zeytin ve yabani zeytin ağaçlarıdır. 

MÜCADELESİ 

Kültürel Önlemler 
– Taban arazide, ağır ve su tutan topraklarda, hava sirkülâsyonu iyi olmayan ve nemli olan yerlerde zeytinlik tesis edilmemelidir. 
– Su tutan arazilerde tesis edilen zeytinliklerde drenaj kanalları açılmalıdır. 
– Gübreleme ve sulama tekniğine uygun yapılmalıdır. Fazla azotlu gübre kullanılmamalıdır. 
– Ağaçlar havalanacak ve ışık alacak şekilde budanmalı, kuru dal ve dalcıklar budanarak temizlenmelidir.
– Yere dökülen lekeli yapraklar toplanıp yakılmalı veya sürülerek gömülmelidir. 

Kimyasal Mücadele 
Latent dönemlerin dışında spor uçuşları ile birlikte enfeksiyonlar meydana gelir. Kimyasal kontrole spor uçuşlarından önce koruyucu ilaçlama ile başlamak gereklidir. Bu nedenle latent dönem bitiminden hemen önce bordo bulamacı veya bakır oksitli preparatlardan biri ile yapılacak ilaçlama ağaç üzerindeki enfeksiyon kaynaklarının kaldırılması yönünden çok önemlidir. Bu ilaçlamayı takiben fungus latent döneme girmeden biraz öncesine kadar enfeksiyonlar en fazla hangi mevsimde meydana geliyorsa o mevsimde bir veya iki ilaçlama daha yapılmalıdır. 

İlaçlama zamanı 
Marmara Bölgesinde: 

1. İlaçlama: Sonbahar sürgünleri görülmeden hemen önce, 
2. İlaçlama: Çiçek somakları belirginleştikten sonra, çiçekler açmadan önce, 
Ege Bölgesinde: 

1. İlaçlama: İlkbahar sürgünleri görülmeden hemen önce, 

2. İlaçlama: Çiçek somakları belirginleştikten sonra, çiçekler açmadan önce, 
Akdeniz Bölgesinde: 

1. İlaçlama: Hasattan sonra, 
2. İlaçlama: İlkbahar sürgünleri görülmeden hemen önce, 
3. İlaçlama: Çiçek somakları belirginleştikten sonra, çiçekler açmadan önce, yapılmalıdır. 

Bakanlık tarafından yayınlanan Bitki Koruma Ürünleri kitabında tavsiye edilen ilaçlar ve dozları kullanılır. 
İlaçlamada, hidrolik bahçe pülverizatörü veya motorlu bahçe pülverizatörü kullanılır. 
İlaçlar ağacın tüm aksamını kaplayacak şekilde uygulanmalıdır.

Y

                                   

                                                                                                                                                                                                                          Aziz ÖZKAN
                                                                          Ziraat mühendisi
                                                                        ozkanaziz@gmail.com

 KAYNAK

T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2011, Zeytin entegre mücadele teknik talimatı, Ankara,108s.