Meyve ağaçlarındaki kırmızı örümcekler
ile Zeytin Kabuklu biti zararlılarına genellikle tozlu yolların kenarlarındaki
bahçelerde çok rastladım. Bahçe kenarındaki yol eğer asfalt ise kabuklu bit
zararı çok az, yol toprak ise kabuklu bit zararı oldukça fazla olmaktadır.
Bunun
nedeni Zeytin kabuklu biti zararlısının birçok doğal düşmanı bulunmakta, bu
doğal düşmanlar zararlıyı baskı altında tutmaktadır. Ancak tozlu yoldan kalkan
toz bu faydalı böceklerin o alandan uzaklaşmasına neden olmaktadır.
Zeytin
kabuklu biti zararı tozlu yol yanında budama ile de yakından ilgilidir.
Ağaçların her tarafı güneş alacak şekilde budanmış ise bu zararlının zararına
pek rastlanılmamaktadır.
Zeytin
bahçelerinde genellikle nem oranı yüksek sahil kesimleri ile sulanan bahçelerde
yer alan ve yeşil sofralık olarak değerlendirilen zeytin çeşitlerini daha çok
tercih eder. Yılda 2 döl verir.
ZARAR ŞEKLİ
Zeytin
kabuklu biti, ekonomik yönden önemli
bir zararlıdır. Zararını, meyve ağaçlarının gövde, dal, sürgün, yaprak ve
meyvelerinde meydana getirir. Popülâsyonu
yüksek olduğunda, ağaçların kurumalarına neden olur.
Zararlının
beslenirken salgıladığı toksik
madde sonucu, yerleştikleri yerlerde 3-4 mm çapında kırmızı veya mor lekeler
meydana gelir. Bu leke adetleri meyve
çeşitlerine göre değişmektedir. Böyle lekeli meyveler pazar değerini
kaybetmekte, depolamada büyük kayıplara uğramakta ve konserveleri
yapılmamaktadır.
Zeytin
kabuklu biti genelde tozlu, parazitoit faaliyetinin olmadığı, öncelikle
salamuralık zeytinliklerde(örneğin: Domat çeşidinde), ekonomik önemde zararlara
neden olabilmektedir. Meyvelerin salamuralık özelliklerini azalttığı için
ikinci dölünün meyvedeki zararı büyük önem taşır.
Ülkemizin
tüm bölgelerinde bulunmaktadır.
KONUKÇULARI
Polifag
bir zararlıdır. Yurdumuzda elma, şeftali, kiraz, vişne, erik, kayısı, yeni
dünya, muşmula, ahlat, zeytin, üvez, ceviz, bağ. Kestane ve bazı süs bitkileri
konukçuları olarak saptanmıştır.
MÜCADELESİ
Kültürel
Önlemler
Bulaşık
bahçelerde toprak işlemesi, sulama ve gübreleme işleri usulüne uygun olarak
yapılmalıdır.
Budamadan
kalan artıklar mutlaka yakılarak yok edilmelidir.
Bulaşık
ağaçlardan alınan dayak ve sırıklar temiz ağaçlarda kullanılmamalıdır.
Işık ve iyi havalandırma
sağlayacak budama yapılmalı
Bahçe
kenarındaki çit bitkileri kontrol edilmeli zararlıya rastlanırsa, bu bitkiler
de ilaçlanmalı veya kesilip yakılmalıdır.
Biyolojik
Mücadele
Zeytin
kabuklu bitinin doğal düşmanları, zeytin bahçelerinde zararlı popülâsyonunu
sınırlayıcı öneme sahiptir. Bunlar, özellikle ilk döle ait ergin dişi ve ikinci
döle ait nimfler üzerinde oldukça etkilidir. Bu durum göz
önüne alınarak, zararlıya karşı yapılacak mücadelelerde, önce parazitlenme
durumları saptanmalı ve gerekiyorsa ilaçlı mücadeleye karar verilmelidir. Eğer
%50 gibi yüksek parazitlenme varsa, ikinci döle karşı kimyasal mücadele
yapılmamalıdır.
Kimyasal Mücadele
İlaçlama zamanı
Bulaşık
meyve bahçeleri devamlı kontrol altında bulundurulmalıdır. Gözler patlamadan
önce bahçeyi temsil edecek 5 ağacın çeşitli yönlerindeki dallar kontrol edilir.
Canlı bireylerin varlığı ve oranı incelenir. Mayıs ayının ilk haftasından
başlayarak da hareketli larva çıkışı gözlenmelidir.
Zararlı
kışı genellikle olgun dişi döneminde geçirmektedir. Bu dönemde dişi kabukları
çok sert ve kalındır. Bu yüzden kışlık ilaçların etkisi pek yüksek olmamaktadır.
Ancak, Marmara Bölgesi'nde yoğunluğun fazla olduğu bahçelerde bir kış
ilaçlaması ile yoğunluğun azaltılabileceği belirtilmektedir.
Zeytin kabuklu
bitinin yaprak ve sürgünlerde zarar yapan birinci dölüne karşı, çok yüksek
popülâsyonların dışında, ilaçlama yapılmamalıdır.
Zararlının ikinci dölünde ise,
bahçedeki zararlı yoğunluğu ve parazitlenme oranı göz önüne alınmalıdır. Zararlı yoğunluğunun yüksek, parazitlenme
oranının da %50'den düşük olduğu bahçelerde, kimyasal mücadele yapılmalıdır.
Bunun için, temmuz sonu-ağustos
başlarından itibaren,
yumurtalı dişiler kontrol edilerek ve yumurtaların %50'sinin açıldığı {ikinci
döl ergin oranının %70-80'i bulduğu) zaman ilaçlanmalıdır.
İlaçlamalarda
ürünlerin hasat durumları ve ilaç çeşitleri dikkate alınmalıdır. Eğer ürün
yeşil olarak hasat edilecekse kabuklu bite karşı asla hasat sonrası 60 gün
bekleme süresi olan ilaçlar tercih edilmemelidir. Çünkü zararlıya atılacak ilaç
ağustos ayında ise 60 gün beklenmeden hasat edilen üründe kalıntı çıkmaktadır. Doğal düşmanları korumak için mutlaka onlara
zarar vermeyecek veya çok az zarar verecek ilaçlar seçilmelidir.
Nasıl olsa benim bahçemde bu zararlı var
diye hemen ilaca sarılmamalı, Bahçedeki parazitlenme durumunun tespiti için
mutlaka Tarım il ve İlçe müdürlüklerinden bilgi alınmalıdır.
Aziz ÖZKAN
Ziraat mühendisi
ANTALYA
ZİRAİ KARANTİNA MÜDÜRLÜĞÜ
KAYNAK
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder