NARDA GİZLİ HASTALIK (KAHVERENGİ LEKE HASTALIĞI)

KAHVERENGİ LEKE HASTALIĞI (Alternaria alternata)

Narda gizli hastalık şimdiye kadar bilinen belirtilerin yanında, çiçek enfeksiyonundan sonra meyve oluşuncaya ve kadar meyve üzerinde hiç belirti vermemesi Ancak tecrübesi olan kişilerce nar meyvesi kesilmeden, içindeki çürüğe ulaşmadan teşhisi yapılabilir şöyle ki; 


Bu nar meyvelerinin rengi oldukça kırmızı olup, albenilidir.

Ayrıca eğer hastalık ileri aşamada ise meyve kabuğunda köşeli bir yapı oluşur.

Eğer hastalık meyve içinde fazla ilerlememişse, köşeli yapı oluşmaz ve meyve normal meyve gibi ağırdır. İlerlemiş hastalıkta meyve kırmızı, köşeli ve hafiftir. (Aziz ÖZKAN)

Hastalık ilkbaharda genç yapraklar çiçek ve küçük meyvelerde görülür. Yapraklarda küçük, koyu renkli, düzensiz ve koyu renkli lekeler oluşur. Hastalık ilerledikçe bu lekeler genişler. Bu lekeler hastalık ilerledikçe yaprakların yarıya yakın bir kısmını enfekte edebilir. Hastalık çiçek ve küçük meyveleri de enfekte eder. Genellikle kaliksten başlayan koyu kahverengi büyük lekeler şeklindedir. Kabuk kuru mat bir görünüm alır. Gelişme geriler. İleri dönemlerde kabuk çatlamaları ortaya çıkar.

Hastalık Tanımı

Alternaria alternata (Fr.) Keisl. fungal hastalık etmeni olup bitkinin yaprak, çiçek ve meyvelerinde zarar oluşturur. Enfeksiyon için optimum koşullar 26oC-28oC sıcaklık ve % 65-70 oranında yüksek nisbi nemdir. Uygun koşullarda penetrasyondan 8-10 gün sonra hastalık belirtisi ortaya çıkmaktadır. Enfeksiyon konidi ve miseller ile olmaktadır. Hastalık etmeni rüzgar ve su damlacıkları ile yayılır ve uygun koşullarda yeni enfeksiyonlar oluştururlar. Fungus kışı misel ve konidiospor olarak yabancı otlarda, yere dökülen ya da ağaç üzerinde kalan enfekteli bitki artıklarında geçirir, toprakta yaşamaz. Fungusun kolonileri zeytin yeşili-siyahımsı yada koyu gri renktedir. Konidiosporlar koyu kahverengi, siyah renkli, genellikle uzun ve sık dallanmış zincirler şeklinde ters armut yada elipsoid kısa konik şekilde olup1-9 bölmelidir. Konidioforlar düz 1-3 bölmeli tek yada gruplar şeklinde dallanmıştır. 

Yaşayış

Narda hastalık ilk olarak ilkbaharda yeni gelişen yapraklarda görülür. Yapraklarda ilk belirtiler; yaprak uçlarından başlayan küçük yuvarlak koyu kahverengi lekeler şeklindedir. Hastalık ilerledikçe bu lekeler genişler yaprakların yarıya yakın bir kısmı ve ağır enfeksiyonlarda ise tamamına yakın kısmı kahverengileşir ve kurur.

Hastalık çiçek ve küçük meyvelerde de görülür. Ağır enfeksiyon koşullarında yaprak ve küçük meyveler dökülür. Meyvelerde enfeksiyon genellikle kaliksten (meyve tacı) başlayan koyu kahverengi geniş lekeler şeklinde olup meyve kabuğu üzerinde kahverengi simptomlar oluşur. Kabuk kuru ve mat bir görünüm alır. Meyvede gelişme geriler. Hastalığın ileri dönemlerinde kabukta oluşan kurumalardan ötürü meyve çatlamaları ortaya çıkar. Hastalık nar bahçelerinde özellikle ilkbahar dönemlerinde uygun koşullar olduğunda yaygındır. Meyve enfeksiyonlarına sık rastlanmaktadır. Hastalık Akdeniz Bölgesinde oldukça yaygın olup, ekonomik önemde meyvede zarar oluşturmaktadır.

Kültürel Önlemler

Sık dikim yapılmamalı bahçe içinde iyi bir havalanma sağlanmalıdır. - Budama düzenli yapılmalıdır - Nar sürekli yeni gövde oluşturduğu için gövde sayısı fazla bırakılmamalı bu sayı 4-6 arasında olmalıdır. - Ağaç üzerinde kalan yada yere dökülen enfekteli meyveler toplanarak bahçeden uzaklaştırılmalıdır.

Kimyasal Mücadele

Ağacın tümü ilaçlanacak şekilde rüzgarsız havada ilaçlama yapılmalıdır.

İlaçlama Zamanı

Çiçek tomurcukları belirginleşmeye başladığında, - Taç yapraklar döküldüğünde, - Meyveler yarı büyüklüğe gelince fungusit uygulamaları yapılmalıdır.

Aziz ÖZKAN

ozkanaziz@gmail.com

http://www.tarimziraat.com/hastalik_ve_zararlilar/meyve_hastaliklari/narda_kahverengi_leke_hastaligi/