17 Eylül 2018 Pazartesi

NARENCİYE DE KABUK KIRILMASI (CİTRUS CREASİNG)



Ülkemde teşhisi yapılmamış problem kalmamalı
Bu problemi ilk defa 2009 yılında bir görevlendirme sonucu gittiğim Muğla’nın Fethiye ilçesinde görmüş ve oldukça şaşırmıştım. Fotoğrafları çektikten sonra araştırmaya başladım fakat ülkemizde böyle bir rahatsızlık için ne çalışma nede her hangi bir bilgi vardı. Konu ile alakalı yaptığım araştırma sonucunu sizlerle paylaşıyorum.

Narenciye kabuk kırılması çoklu çatlama ile karakterize edilen ve zayıf kabuklu bir hastalıktır.  Kırık kabuklu meyvelerin içi dolu değildir.
Narenciye meyve kırma veya çatlama, önemli ekonomik kayıplara neden olan karmaşık bir hasat öncesi fizyolojik bozukluktur. Son zamanlarda yapılan çalışmalar, turunçgillerdeki kabuk kırılmasının ya da çatlamasının sadece genetik faktörlerden değil aynı zamanda çevresel faktörlerden kaynaklandığını göstermiştir.
Bu rahatsızlıkta sıcaklık, nem, mineral beslenme ve bitki büyüme düzenleyicilerinin de etkisi yadsınamaz.
Portakalların da kabuk kırılması ağacın güney yarısında kuzey yarısından daha sık görülür. Meyvenin gövdeye bakan tarafında meyveler büyüdükçe giderek daha şiddetli bir görüntü oluşturur.
Bu durum varyete problemi olup; mandalina, clementin, ve Valencia da görülür.
Problem meyve yetişirken başlar, Çiçekten iki ay sonra problemli meyve görmek mümkündür. Meyveler olgunlaştıkça belirtiler daha da netleşir.
Meyve kabuğu hücrelerinin büyüklüğü çiçek sonrasından meyve olgunlaşıncaya kadar aynı büyüklüktedir. Beyaz et bölgesindeki hücrelerin bölünmesi çiçekten 9 hafta sonra durur. Böylece dış cidar hacmi büyür. Birinci dönemde hücrelerin büyümesi dört bölgede olurken, meyve içi olgunlaşıp su miktarı artarken meyve içinden dışarı doğru basınç artar ve hücrenin geometrik formu dairevi durumu değişmeye başlar. Bu halde hücre bölünmez ve yana genişler. İklimsel veya gübreleme problemlerinden dolayı hücreler birinden ayrılır. Hücreler ayrılınca pektin metil esteraz hormonu aktivitesini artırır ve hücreler arasındaki mesafeyi açarak hücreler arasında boşluk oluşturur. Bu boşluklar büyüyerek kabukta kırışma oluşur.
Kabuk Kırılmasının Sebepleri
·        Çeşit özelliği
·        Kuru hava peryodundan sonra aşırı yağışlı ve rutubetli hava
·        Yüksek verim
·        Kısa peryodda aşırı oluşan ısı farkları
·        Hasatın geciktirilmesi
·        Fosfor fazlalığı
·        Nitrojen fazlalığı
·        Potasyum azlığı bu problemin oluşmasına yardımcı olur.

MÜCADELESİ
·        Yapraklardan potasyum nitrat aplike edilmeli
·        Meyve 30 ile 50 mm çapında iken 10 ppm
·        Amonyum fosfat tatbikine dikkat edilir.
·        N P K dengesine çok dikkat edilmelidir.

Aziz ÖZKAN
Ziraat Mühendisi
ozkanaziz@gmail.com
KAYNAKLAR
https://www.actahort.org/books/632/632_14.htm

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder