
Ülkemizde kültür bitkilerinde sorun oluşturan canavar otu türleri
Canavar otu türü | Konukçu bitki |
Boğumlu canavar otu (O. cumana / O. cernua | ayçiçeği |
Mavi çiçekli canavar otu (P. ramosa) | domates, patates, patlıcan ve tütün |
Mısırlı canavar otu (P. aegyptiaca) | mercimek ve domates |
Beyaz çiçekli canavar otu (O. crenata): | mercimek, bakla gibi baklagillerde |
Mücedelesi
Uzun yıllardır canavar otu konusunda yapılan çalışmalar, sadece tek başına hiç bir mücadele yönteminin canavar otunu kontrol altına alınamadığını göstermiştir. Bu nedenle canavar otunun sorun olduğu kültür bitkisindeki en uygun mücadele şeklini bilmek gerekir.
1. Bulaşmayı önleme: canavar otlarının mücadelesinde dikkat edilmesi gereken en önemli, en kolay ve en ekonomik yöntemdir. Bulaşmayı önlemek için;

2. Elle çekme tarlada canavar otu tohum bağlamadan önce yapılmalıdır. Toplanan canavar otları mutlaka yakılmalı ya da derin çukurlara gömülmelidir.
3. Derin sürüm, toprağın ilk 10 cm derinliğinde yer alan canavar otu tohumlarını daha derinlere gömerek, canavar otu yoğunluğu azaltılır. Derin sürüm yapıldıktan sonra mümkün olduğunca toprak işlemesinden kaçınılmalı ya da işleme yüzeysel yapılmalıdır.
4. Münavebe: tarlada canavar otu konukçusu olan kültür bitkilerini yetiştirmek canavar otu yoğunluğunu her yıl arttıracaktır. Bu nedenle mısır, buğday ve arpa gibi canavar otunun konukçusu olmayan bitkiler münavebede kullanılmalıdır.
5. Toprağın örtü ile ısıtılması (Solarizasyon) ile elde edilen yüksek sıcaklıkta toprak içerisindeki canavar otu tohumları ölmektedir. Bu uygulama oldukça etkili olup, örtü altı sebze üretiminde kullanılmaktadır.
6.Tuzak bitkiler: Son yıllarda keten, şalgam turpu ve kırmızı mercimek tuzak bitki olarak kullanılmaktadır.
7.Dayanıklı çeşit kullanılmalı: Bu yöntem özellikle ayçiçeği yetiştiricilerinin kullanabileceği bir yöntemdir.
8. Geç ekim: Bu yöntemin tüm konukçu bitkilerde uygulanması mümkün olmamakla birlikte mercimek ve bakla gibi bitkilerde canavar otu yoğunluğunu azaltmak için kullanılabilen bir yöntemdir. Bu yöntemde kültür bitkisinin çeşit seçimi oldukça önemlidir. Geç ekim yapılacaksa erken olgunlaşan çeşitler seçilmelidir. Geç ekimin verime olumsuz etkisinin olup olmadığı bilinmeli, olumsuz etkisi yoksa geç ekim tercih edilmelidir.
9. Biyolojik Mücadele: Yapılan araştırmalar sonucunda bir böcek türü olan Phytomyza orobanchia Canavarotu ile savaşta çok önemli bir biyolojik savaşım etmeni olduğunu, bu türün larvalarının canavar otunun tohum ve gövde dokuları içinde beslenerek zarar yaptığını ve bu sineğin Orobanche crenata Forsk.'nın tohum kapsüllerinde % 94 oranında zarar yaptığını açıklamışlardır. Böcek türlerinin dışında hastalık etmeni olarakta Fusariumoxysporium ve Alternaria sp. türleri biyolojik mücadele ajanı olarak belirlenmiştir.
10. İlaçlı mücadele, ülkemizde canavar otlarına karşı ruhsat almış yabancı ot öldüren ilaçlar (herbisitler) bulunmaktadır. Bu herbisitleri kırmızı mercimek, tütün ve ayçiçeğindeki canavar otlarını öldürmektedir.
Aziz ÖZKAN
Ziraat Mühendisi
http://igdir.tarim.gov.tr/Haber/51/Canavar-Otu-_orobans_-Ile-Mucadele
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder