UĞUR BÖCEĞİ İLE KARINCANIN KAVGASI

Hiç düşündünüz mü? Uğur böceği ile karınca neden kavga eder. Neden ikisi birden aynı yerde bulunamaz, neyi bölüşemezler acaba…
        Uğur böcekleri gerek ağaç yaprakları ve gerekse sebzelerin yapraklarında olmak üzere pek çok bitki türleri üzerinde beslenir. Bu böceklerin bitki yapraklarında bulunmasının nedeni bitkilere zararlı olan yaprak bitlerinin de aynı ortamda bulunuyor olmasıdır.
         “Hanımböceği”, “Gelinböceği” veya “Uçuçböceği” olarak da bilinirler. Çoğu türleri kırmızı veya sarı zemin üzerine siyah beneklidir. Yedi noktalı ve iki noktalı uğurböcekleri kırmızı zemin üzerine siyah beneklidir. Siyah zemin üzerine kırmızı noktalı, kahverengi üzerine sarı noktalı veya tamamen siyah görünümlü türleri de mevcuttur. Çoğunun larva ve erginleri etçil avcı olduğundan insanlar için faydalıdırlar. Yaprak bitleri ve başka küçük bitki zararlılarını yiyerek beslenirler.

        Birçok ülkede zirai mücadelede kullanılırlar. Hareketli ve obur larvalar yaprak biti kolonilerine rastladıklarında Yaprakbitlerini ısırarak vücut özsuyunu emerler.

Her uğurböceği larvası 200-500 kadar yaprakbiti yer. Erginler larvalardan daha çok yerler. Bir uğurböceği hayâtında 3000’den fazla yaprakbitini yok eder. 

Uğurböceklerinin de  (larva ve ergin) birçok düşmanı vardır. Birçok kuş ve böcek larvalarla beslenir. Kuşlar, kertenkele ve fareler de diğer böcekler yanında uğurböcekleri ile beslenirler. Av olduğunu anlayan ergin uğurböceği kendini yere tarak, pis bir sıvı salar ve ustalıkla ölü taklidi yapar. Bu şekilde düşmanının tâkibinden kurtulur.

Her canlıda olduğu gibi Karıncalarında hayatta kalmaları için gerekli olan besin kaynaklarını korumak önemlidir. Yaprak biti zararlılarına, uğur böcekleri tarafından verilecek zarar yaprakbiti salgıları ile beslenen karıncaların besin kaynaklarının azalmasına neden olacaktır.

Karıncaların yaşamını kolaylaştıran yaprak bitleri, pek çok bitki türünün zayıf düşmesine ve ölmesine neden olabilmektedir.

        Uğur böcekleri (ergin ve larva) beslenmek için yaprak bitlerine saldırdıklarında önlerine bazen karınca engeli çıkar. Karıncalar şekerli salgıları için yaprak bitlerinin yaşamasını isterler. Çünkü yaprak bitlerinin çıkardığı şekerli salgının karıncanın beslenmesinde çok önemli bir yeri vardır.

Bu nedenle yaprakbitlerini uğurböceklerine karşı korurlar. Bir uğurböceği yaprak biti kolonisine yaklaştığında karıncalar birbirlerine haber verirler. Uğur böceğini kovmak için üzerine karınca asidi püskürtürler. Buna rağmen uğur böceği kaçmazsa, karıncalar formik asit püskürtmeye devam ederler ve uğur böceğini ısırmaya başlarlar. Sonunda Uğur böceğini yaprağın kenarına getirerek boşluğa atarlar.

Uğur böceğini uzaklaştıran karıncalar yaprak bitlerinden çıkan şekerli salgılar ile beslenmeye devam eder. Bu şekerli salgıları yutan İşçi karıncalar hızla yuvalarına giderler. Yuvalarında ağızlarından geri çıkararak, balı saklayacak olan genç işçilerin ağızlarına boşaltırlar.

Bal taşıyıcı karıncalar, vücutlarının alt kısmını şişirerek bal kesesi olarak kullanırlar. İşçiler tarafından toplanan bal özüyle beslenir ve adeta bir "fıçı" görevini görürler. Kışın ya da kurak mevsimde, sıradan işçiler 'bal fıçıları'nı ziyaret ederek günlük besin ihtiyaçlarını karşılarlar.

        Bu bal taşıyıcı karıncaların hali acınacak bir haldir. Çünkü vücutlarının alt kısmı balon gibi şişmiş olduğundan hareket imkânları yoktur. Adeta kendilerini kolonileri için feda etmişlerdir. Yüce Yaratıcı her bir böceğe, sineğe bir vazife verdiğinden dolayı her biri kendi vazifesinde bıkmadan usanmadan çalışır. Böylelikle dünyamızdaki doğal denge de devam etmiş olur. Bu doğal dengenin en büyük düşmanı ise her şeyi paraya ve maddiyata endekslemiş olan İNSANDIR.

 Aziz ÖZKAN

                                                                             Ziraat mühendisi