Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli
Ergin sinekler, 4.5-6 mm boyunda, genellikle ev sineğinin 2/3'ü büyüklüğündedir. Vücudun genel rengi sarımsı kahverengidir. Başı sarı, gözleri büyük, yeşil madeni parıltılı, kenarları kırmızıdır. Göğüs (thorax), karına (abdomen) oranla daha açık renklidir. Kanatları geniş olup, üzerinde siyah ve soluk kahverengimsi şeritler bulunur. Ayrıca kanatların dip kısmına yakın yerlerde, küçük nokta ve lekecikler mevcuttur. Bacakları kırmızımsı sarı olup, üzerinde sarı ve siyah kıllar bulunur. Dişilerde abdomenin sonunda, kılıç şeklinde sivri olan bir yumurta bırakma borusu (ovipozitör) vardır.
Zararlı kışı, toprakta pupa veya ağaç üzerinde(özellikle Akdeniz Bölgesinde turunç ağaçları üzerinde) kalmış meyvelerde, larva olarak geçirir. İklim koşullarına göre
ilkbahar sonu, yaz başında ergin sinekler çıkar. Pupadan çıkan erginler,
bir süre beslendikten sonra, yumurtalarını olgun meyvelerin kabuğu
altına bırakırlar.1mm.uzunluktaki yumurtalar meyve kutikulasının altına 3–10 luk gruplar halinde bırakılır. Meyveler belirli bir gelişme dönemine gelince dişiler yumurtlamaya başlar. Bir dişi günde 20 kadar yumurta bırakır. Toplam yumurta adedi 300–400 dür.
Yumurtalardan çıkan larvalar, meyvenin etli kısmı ile beslenerek üç dönem geçirir ve olgunlaşınca kendini toprağa atar. Larvaların gelişme süresi, sıcaklığa bağlı olarak, 9-18 gün arasında değişir.
Larvalar, toprağın 2-3 cm derinliğinde pupa olurlar. Pupaların gelişme süresi, yazın 10-12 gündür Pupadan çıkan ergin sinekler, meyvelere yumurta bırakır. Dişilerin yumurta koymaları için, sıcaklığın 16ºC'nin üzerinde olması gerekir. Bu zararlı, yılda 4-8 döl verir.
Akdeniz meyve sineğinin larvaları, meyveleri kurtlandırmak suretiyle zarar yapar. Meyvenin etli kısmında beslenen larvalar, meyvenin bu kısımlarında bir yumuşama ve çöküntü meydana getirirler. Saldırıya uğrayan meyveler, vaktinden önce olgunlaşır ve yere dökülürler. Kurtlu ve vuruklu(yumurta bırakmak için yaralanmış) meyvelerin pazar değeri düşmekte ve bunların dış satımı mümkün olmamaktadır.
Akdeniz meyvesineği polifag bir zararlıdır. Ülkemizde en önemli konukçuları; kayısı, şeftali(özellikle geççi çeşitler), ayva, mandarin, portakal, greyfr
ut, turunç, trabzon hurması ve incirdir. Armut, nar, hintinciri, hünnap gibi meyve ağaçlarında da zarar yapar.
Doğal düşmanları
Akdeniz meyve sineğinin özellikle Braconidae ve Chalcididae familyalarına ait birçok larva ve pupa parazitoiti vardır. Ancak ülkemizde, doğal düşmanlarına ait bir kayıt yoktur.
Mücadelesi
Kültürel önlemler
Yere dökülen zararlı ile bulaşık meyveler toplanarak, derin çukurlara gömülmelidir. Şeftali bahçelerine, zararlının konukçusu olan turunçgil, trabzon hurması ve incir ağaçları dikilmemelidir. Bu ağaçlarla karışık bahçe kurulmamalıdır.
Kimyasal mücadele
Tuzaklarda (tercihen eşeysel çekici tuzaklarda), ilk sinek yakalandık-tan sonra vuruk, kontrolleri yapılır. Vuruk görüldüğü zaman veya meyveler vuruk olgunluğuna geldiği zaman ilaçlamaya başlanır.
Tuzaklarda sinek yakalanıyorsa, hasada 10 gün kalana kadar, 7-10 gün aralıklarla ilaçlamaya devam edilebilir. İlaçlama kısmi dal ilaçlaması şeklinde yapılır. Bunun için, bir sıradaki ağaçlar ilaçlanır, sonraki sıra atlanarak, ilaçlamaya devam edilir. İkinci ilaçlamada ise, birinci ilaçlamada ilaçlanmayan sıralardaki ağaçlar ilaçlanır. Kullanılacak ilaç, cezbedici preparatla karıştırılır ve normal basınçlı sırt pülverizatörü ile ağaçların güneyinde, 1–2 metre karelik alandaki meyve ve yapraklar iyice ıslanacak şekilde ilaçlama yapılır.
Aziz ÖZKAN
Ziraat mühendisi
Kılıç M.,Çakır O.,Ergüden T.M.,Demir T.,Zeki C.,Erkılıç L.,Günaydın T.,Zümre oğlu A.,2001. Entegre Mücadele Çalışma Grubu kararları doğrultusunda Tarım ve Köy işleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara.
T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü, Zirai Mücadele Teknik Talimatları cilt:3-4 ANKARA 1995
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder