SOĞAN PSİLLİDİ Bactericera tremblayi Wagn.

Ergin boyu 2-3 mm olup siyah renklidir. Başı, ilk göğüs segmentinden daha geniştir. Petek gözleri iri olup, yanlara doğru yarım küre biçiminde çıkıntı yapar. Antenler 10 segmentli olup, ilk segmentler kalın, sonrakiler ince ve ip gibidir. Toraksta sarımsı lekeler bulunur. Kanatlar vücut uzunluğunun 1.5 katı kadar uzunlukta olup, saydam görünümlü ve belirgin damarlıdır.
Bacakların 4. ve 5. parçaları sarımsı gri renklidir.

Yumurta 2-3 mm uzunlukta, ince ve kısa bir sap ile bitki dokusuna dik durumda bağlı bulunur.

Yumurtalar oval biçimde olmakla birlikte sap tarafı daha dardır ve bir yanı hafif basık şekildedir. Koyu sarı renklidir, açılmaya yakın turuncu olur.

Larvanın ilk dönemi biraz hareketli, sonraki dönemleri ise hareketsizdir. Çok yassılaşmış oval bir biçimde olmakla birlikte, çevresi kısa ve sık uzantılarla saçaklıdır. Gelişme dönemine göre, 1-3 mm boyunda ve koyu sarı- beyazımsı sarı arasında değişen bir renktedir.

Erginler Doğu Anadolu Bölgesinde haziran ayında ortaya çıkar, dişiler yumurtalarını bitki gövdesi, yaprak sapı veya arasına kısa aralıklarla tek tek bırakır.

5-                 7 gün sonra çıkan larvalar, yumurtaların bırakıldığı yerlerden fazla uzaklaşmadan beslenirler ve dört kez gömlek değiştirdikten sonra ergin olurlar. Bir döl 20-25°C’de 18-25 günde tamamlanır. Erginler rahatsız edildiğinde sıçrayarak uçar. Çoğalmasını yaz ayları süresince devam ettirir.

ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI

Erginlerin ve özellikle larvaların yapraklarda beslenmesi sonucunda soğan yaprak­lan bükülür veya helezoni olarak kıvrılır. Taze tüketim amacı ile yetiştirilen soğanlarda yaprağın şeklini bozduğu için kaliteyi etkilemektedir. Lahana gibi geniş yapraklı bitkilerin yapraklarında ise buruşma, sertleşme ve renk değişikliği görülür. Ancak lahanalarda zarar dış yapraklarda kaldığı için kalite ve verimi etkileme­mektedir.

Bitkilerin ilk gelişme dönemlerindeki yoğun bulaşmalarda bitkiler tamamen kuruyabilir ve tarla boş bir görünüm alır. Bu zararlı nadiren epidemi yapmaktadır. Genellikle ekonomik önemde bir yoğunluğa ulaşmadığından kimyasal mücadeleye gerek duyulmamaktadır.

Ülkemizde yaygın olarak bulunmaktadır.

KONUKÇULARI

Soğan, lahana ve bazı yabancı otlar konukçularıdır.

DOĞAL DÜŞMANLARI

Zararlı popülâsyonunu baskı altında tutan çok sayıda nimf parazitoiti bulunmaktadır.

mücadelesi

Kültürel Önlemler

—      Tarla içindeki yabancı otların temizliğine özen gösterilmelidir.

—      Soğan ekim veya dikimi mümkün olduğu kadar erken yapılmalıdır.

—    Bitkilerin ilk gelişme dönemlerinde hızlı gelişmelerini sağlamak amacı ile iyi bir gübreleme, düzenli sulama ve çapa işlemleri yapılır.

Biyolojik Mücadele

Nimflerin parazitoitli olup olmadığına dikkat edilerek, yoğun bir parazitlenme varsa kimyasal mücadele yapılmamalıdır.

Kimyasal Mücadele

Zararlı doğada her sene görülmesine rağmen, genellikle mücadeleyi gerektirecek yoğunluğa ulaşamadığı için, kimyasal mücadeleye gerek duyulmamaktadır.

Soğan ekim veya dikiminden itibaren tarla gözlem altında bulundurulur. Yoğun olarak yumurtalara ve ilk zarar gören bitkilere rastlandığında ilaç uygulaması yapılır. 10 gün sonra ilaçlama tekrarlanır.

Bakanlık tarafından yayınlanan “Bitki Koruma Ürünleri” kitabında tavsiye edilen bitki koruma ürünleri ve dozları kullanılır.

İlaçlamada, hidrolik tarla pülverizatörü, sırt pülverizatörü (mekanik, otomatik, motorlu) veya sırt atomizörü kullanılır.

Soğan yaprağının kaygan olması nedeni ile ilacın iyi tutunması için, ilaçlı suyun içine şeker veya hazır yapıştırıcı preparatlar ilave edilir. Bitkinin her tarafı ilaçla kaplanacak şekilde uygulama yapılır.

                                                                                              Aziz ÖZKAN

Ziraat Mühendisi

https://www.tarim.gov.tr/TAGEM/Belgeler/Teknik%20tal%C4%B1matlar%202008/C%C4%B0LT%203.pdf